اهمیت آموزش موسیقی در ایران

با توجه به اهمیت آموزش موسیقی در حفظ و توسعه این هنر، در ایران، راه حل هایی برای رفع ضعف ها و کاستی های آن پیشنهاد شود.

اهمیت موضوع:

هنرها به عنوان یکی از پنج دستاورد دانشی انسان، در کنار ریاضیات و علوم، ادبیات و زبان، جامعه شناسی و مطالعات مربوط به آن و دیگر حرفه ها قرار می گیرد. امروزه کاربرد هنر، به نوعی فراگیر و مهم تلقی شده است که در علوم و حرف، رد پا و نقش مهم آن را می توان نظاره کرد.
ریاضیات ، فیزیک و روان شناسی ،علومی هستند که به نوعی با موسیقی مرتبط هستند و مباحث ویژه ای ،پیوند میان آنها را نمایان می کند. این اتصال ، تا جایی پیش می رود که به درمان و تعلیم و تربیت می رسد.

نیاز به آسیب شناسی آموزش موسیقی از آن جهت حائز اهمیت است که در سال های اخیر،موسیقی مورد توجه خاص اقشار مختلف مردم کشور قار گرفته و علاقه به فراگیری آن نیز روز به روز گسترش می یابد. بنابراین بهتر است که با شناخت درست موسیقی و تدوین شیوه های صحیح آموزشی ، این اشتیاق تبدیل به درک و عمیق تر و جدی تر شود. همچنین کمیت و کیفیت اجرای موسیقی را ارتقا بخشد و مانع از رشد سلیقه های سطحی و عامه پسند شود. از آنجا که آموزش موسیقی رابطه ی تنگاتنگی با تعیین فرهنگ و هویت موسیقی دارد. جدا از آن نمی توان شیوه های ثابتی را با توجهیات مختلف تجویز کرد.

موسیقی ایرانی در مفهوم عام یکی از ارکان اساسی سنت و هویت ایرانی است. به بیان دیگر، بخش قابل توجهی از فرهنگ، سنت و هویت ما را موسیقی ایرانی تشکیل می دهد و روشن است که بی مهری به آن تا چه اندازه به هویت و فرهنگ ما لطمه خواهد زد. همانطور که در عرصه ی صنعت ،تولیدات ما ضعیف یا به صورت مونتاژ است در عرصه ی هنر نیز تولیدات هنری ما یا ضعیف یا به صورت مونتاژ در آمده است.. چنان که در بخش صنعت، میزان مصرف ما بیشتر از تولید است. اگر در عرصه ی موسیقی تولیدات ما کم است دلیل آن نداشتن تکنیک ها و ابزار لازم هنری و موسیقی متناسب با جامعه ی جدید است.

متاسفانه در کشور ما در حوزه ی خلاقیت هنری و آموزش موسیقی و نیز در برابر رویداد ها و تحولات تاریخی و اجتماعی روزگار خود کمتر به این مسئله اندیشیده شده است که موسیقی ما در بستر تحولات فرهنگی و اجتماعی خود چه نوع موسیقی دان هایی را تربیت کرده و بار آورده است. هنرمندان این روزگار با ذهنیت خلاق خود ، باید با پیچیدگی های خاص فرهنگی ،اجتماعی و سیاسی رو به رو شوند و با شناختن این پیچیدگی ها،برخوردی آگاهانه با آنها داشته باشند در عرصه موسیقی بخش عمده ی ساز و کار به آموزش مربوط است و آموزش هم به کارشناسی اساسی نیازمند است.امروزه نه این کارشناسی انجام می شود و نه آموزش موسیقی از خرد تا کلان به عنوان یک موضوع استراتژیک و ملی مورد توجه نظام آموزشی کشور است.

در سال های اخیر که در ایران اقداماتی برای مقابله با رشد موسیقی مبتذل و بازاری به عمل آمد.تهیه،تولید و عرضه ی موسیقی جدی نیز با تزلزل و مشکلات بسیاری روبه رو شد و به ای آنکه برای رشد و تعالی آن تسهیلات و امکانات لازم فراهم شود تا بتواند جایگزین موسیقی مبتذل شود،در محدودیت آن تلاش شده است. حقیقت این است که هنر موسیقی به طور کلی زیر سوال و ضربه قرار گرفته بود و محور اصلی حرکت،بر نفی آن قرار داشت.گرچه ممکن است برخی تصور کنند که موسیقی ما در این دوران از نظر کیفی مدارج بالایی را پیموده است،ولی اگر واقع بینانه بنگریم متوجه می شویم که علاوه بر اینکه موسیقی ما از نظر هنری و فرهنگی پیشرفتی نکرده است،بلکه مقدار بسیاری از سرمایه های هنری خود را نیز از دست داده است و دانسته و ندانسته فشارهایی در جهت محرومیت بر آن وارد شده و مسیر رشد و بالندگی را نپیموده است.

اثرات موسیقی

موسیقی دانان و محققانی همچون امیل دالکروز،اشتایتر،هوارد،ارف،کود ای و ... به درسای به این مسئله واقف بودند که برای به وجود آمدن اثری خلاق،به انسانی خلاق نیاز است و انسان خلاق وجود نخواهد داشت مگر با به وجود آمدن آموزش موسیقی خلاق ،امروزه نقش تاثیر گذار و آموزش موسیقی،تقریبا ثابت شده و مشخص است.بیشترین نقش آموزش موسیقی ، پرورش حواس،به مثابه ی ابزار شناخت در افراد است که این پرورش حواس به وسیله ی موسیقی به خصوص در کودکان و نوجوانان نمود بیشتری می یابد. روان شناسی،موسیقی را برای کودک ،نوعی نیاز روانی می شناسد و بنابراین آموزش آن نه به منظور تربیت موسیقی دان ها ،بلکه در حد پاسخ به همین نیاز طبیعی است.بنابراین آموزش همگانی برای کودکان امری ضروری می نماید و در این میان داشتن استعداد خاص،ضرورت ندارد.

تجربیات آموزش و نوازندگی موسیقی در مهد کودک ها نیز نشان داده است اگر موسیقی برای بچه هایی که از نظر عاطفی و رفتاری مشکل دارند. به کار گرفته شود،پرخاشگری و نا آرامی در آنها از بین می رود و انسان دوستی در آنها تقویت می شود.موسیقی به ویژه اگر به شیوه های گروهی انجام گیر،در ایجاد مهارت های اجتماعی لازم در کودکان نقش موثری دارد و در از بین بردن رفتارهایی چون خجالت و کمرویی از روش های دیگر مناسب تر است. همچنین موجب سازگاری و همکاری کودکان با یکدیگر می شود.اصولا سازگاری و برقراری ارتباط مناسب با دیگران به عنوان مهارت های اجتماعی لازم،نه با پند و اندرز و گفت و گو ،بلکه تنها از راه انجام فعالیت های گروهی امکان پذیر است و کودکان با تمرین در موقعیت های عملی ،به رفتارهای اجتماعی مطلوب دست می یابند.


تولید و تالیف توسط آموزشگاه موسیقی هنر ایران زمین